Co wyróżnia Pedagogikę Montessori?

 
Pedagogika Marii Montessori daje dziecku szansę wszechstronnego rozwoju: fizycznego i duchowego oraz kulturowego i społecznego; wspiera jego spontaniczną i twórczą aktywność.
Cele Pedagogiki Montessori
Pedagogika Montessori pomaga w rozwijaniu indywidualnych cech osobowości, w formowaniu prawidłowego charakteru, zdobywaniu wiedzy, umiejętności szkolnych i współdziałania.
 
Jest to realizowane poprzez pomoc dziecku w:
. rozwijaniu samodzielności i wiary we własne siły,
. wypracowaniu szacunku do porządku i do pracy,
. wypracowaniu zamiłowania do ciszy i w tej atmosferze do pracy indywidualnej i zbiorowej,
. osiąganiu długotrwałej koncentracji nad wykonywanym zadaniem,
. wypracowaniu postaw posłuszeństwa opartego na samokontroli, a nie na zewnętrznym przymusie,
. uniezależnieniu od nagrody,
. formowaniu postaw wzajemnej pomocy bez rywalizacji,
. szacunku dla pracy innych,
. rozwijaniu indywidualnych uzdolnień i umiejętności współpracy,
. osiąganiu spontanicznej samodyscypliny wynikającej z dziecięcego posłuszeństwa,
. umiłowaniu do rzeczywistość i otoczenia.
Główne zadania Pedagogiki Montessori
 

UCZENIE PRZEZ DZIAŁANIE

Dzieci zdobywają wiedzę i praktyczne umiejętności poprzez własną aktywność, w przemyślanym środowisku pedagogicznym, przy współpracy z Nauczycielami Montessori.
SAMODZIELNOŚĆ. Dzieci swobodnie wybierają rodzaj, miejsce, czas i formę pracy (indywidualną lub z partnerem) przy zachowaniu reguł społecznych. Rozwijają indywidualne uzdolnienia i się uczą realnej oceny swoich umiejętności.
KONCENTRACJA. Dzieci ćwiczą dokładność i wytrwałość przy wykonywaniu konkretnych zadań.
LEKCJE CISZY. Uczą się współpracować w cichych zajęciach indywidualnych i grupowych.
PORZĄDEK. Zdobywają umiejętność przestrzegania zasad porządku w otoczeniu i swoim działaniu.
SPOŁECZNE REGUŁY. Dzieci zróżnicowane wiekowo (trzy roczniki) są łączone w grupy, sprzyja to wymianie wzajemnych zdolności i umiejętności. Dzieci się uczą przestrzegać reguł: nie rań, nie niszcz, nie przeszkadzaj.
OBSERWACJA. Jest kluczem dorosłych do poznania świata dziecka. Nauczyciel z szacunkiem i uwagą obserwuje postępy i trudności dziecka, jest jego przewodnikiem.
INDYWIDUALNY TOK ROZWOJU KAŻDEGO DZIECKA. Dziecko jest serdecznie przyjęte, znajduje uwagę i indywidualną opiekę nauczyciela. Pracuje według własnego tempa i możliwości, podejmując zadania, do których jest już gotowe.
MATERIAŁ ROZWOJOWY. Wykorzystywany jest oryginalny zestaw pomocy dydaktycznych zwany Materiałem Montessori. Jego cechy to:
. prostota, precyzja i estetyka wykonania,
. uwzględnienie zasady stopniowania trudności,
. dostosowany do potrzeb rozwojowych dziecka,
. logiczna spójność ogniw ciągów tematycznych,
. konstrukcja umożliwiająca samodzielną kontrolę błędów,
. ograniczenie – dany rodzaj występuje tylko raz, w jednym egzemplarzu.
 
Można go podzielić na pięć kategorii:
1. Materiał do ćwiczeń z praktycznego życia; związany z samoobsługą, troską o środowisko, zwyczajami i normami społecznymi.
2. Materiał sensoryczny; rozwijający poznanie zmysłowe, służy pobudzaniu aktywności umysłowej.
3. Materiały do nauki języka, matematyki, kultury i innych dziedzin wiedzy.
4. Materiały artystyczne związane z ekspresją muzyczną, plastyczną i zręcznościową dziecka.
5. Materiały religijne, np. przedstawiające przypowieści biblijne.
 

PRZYGOTOWANE OTOCZENIE

Wspomaga w pełni harmonijny rozwój osobowości dziecka – sprawia, iż ono się czuje szczęśliwe i radosne; szybko i chętnie się uczy. Respektuje kolejne fazy zainteresowań, związane z rozwojem dziecka. Wszystkie materiały są uporządkowane tematycznie i łatwo dostępne – umieszczone w zasięgu ręki dziecka. Nauczyciel jest pośrednikiem pomiędzy otoczeniem i dzieckiem, pomaga dziecku samodzielnie odkrywać rzeczywistość.
 

WYCHOWANIE RELIGIJNE

Oparte jest na katolickim kalendarzu świąt liturgicznych i na Biblii; respektuje fazę uczuciowego rozwoju dziecka.
 
Przesłaniem metody Marii Montesorii jest hasło:
POMÓŻ MI ZROBIĆ TO SAMODZIELNIE.
 
Powyższa myśl wyraża dążenia dziecka do samodzielnego i nieskrępowanego rozwoju, w warunkach właściwej pomocy nauczyciela, która musi opierać się na głębokiej i rzetelnej wiedzy o danym zjawisku.
Organizacja pracy przedszkola sprowadza się do zaproponowania dzieciom przygotowanego otoczenia, czyli środowiska pedagogicznego, które zagwarantuje szacunek dla wyboru zainteresowań i stworzy warunki do ich rozwijania.
Maria Montesori określiła zasady pedagogiczne przygotowanego otoczenia:
– zasada swobodnego wyboru materiału
– zasada swobodnego wyboru miejsca pracy
– zasada swobodnego wyboru czasu pracy
– zasada swobodnego wyboru formy
– zasada porządku
– zasada ograniczenia
– zasada izolowania trudności
– zasada transferu
– zasada własnego działania i powtarzania
– zasada samokontroli.
 
Opierając się na poglądach zawartych w literaturze fachowej mówiącej o założeniach pedagogiki Montesorii, starałam się zorganizować w sali kącik dydaktyczny wg tej metody. Celem założenia tego kącika było pobudzenie narządów słuchu, wzroku, węchu, smaku. Z pomocą dzieci udało się zebrać potrzebny materiał.
Zorganizowaliśmy swój ogródek. Dzieci przyniosły odnóżki kwiatów, doniczki, ziemię i same decydowały o tym, kiedy należy wsadzić kwiatek do ziemi. Teraz same pielęgnują swoje roślinki, są za nie odpowiedzialne, obserwują ich wzrost i czerpią z tego radość. W naszym kąciku znajduje się naturalny materiał przyrodniczy i przemysłowy, którego celem jest kształcenie pomysłowości u dzieci. Są to : kamienie, muszelki, piasek, trociny z obróbki drewna,sól, cukier puder, mąka, cebula, czosnek, instrumenty wykonane samodzielnie przez dzieci, makaron itp.Materiał ten wykorzystywany jest w różnych zajęciach i zabawach.
“Sekrety kamieni” – celem tej zabawy jest kształtowanie umiejętności koncentrowania uwagi na obserwowanym przedmiocie, rozwijanie wyobraźni przestrzennej. Wykorzystamy tu kamienie, muszelki, drewniane krążki.
“Pachnąca kuchnia” – celem będzie uwrażliwienie zmysłu węchu, rozwijanie myślenia poprzez tworzenie skojarzeń na podstawie doznań węchowych, uświadomienie dzieciom bogactwa i różnorodności zapachów w otaczającym świecie. Można wykorzystać cebulę, czosnek, różne owoce, aromaty do ciast, zioła i przyprawy.
“Tajemnica muszelki” – cele to rozwijanie wyobraźni na podstawie doznań słuchowych i dotykowych, ćwiczenie umiejętności kojarzenia.
“Zapach przyrody” – celem tej zabawy jest rozwijanie wrażliwości węchowej, zwrócenie uwagi na zapachy przyrody /drzew i krzewów/. Wykorzystujemy rośliny przyniesione przez dzieci lub zebrane w czasie spaceru.
“Od zapachu do smaku” – cel: doświadczenie różnorodności smaków i zapachów owoców i warzyw, rozwijanie wrażliwości smakowej i węchowej. Możemy użyć rozmaite owoce, warzywa, jak również: sól, cukier, mąkę.
Zebrany materiał można wykorzystywać podczas zajęć plastycznych.