Dziecko nieśmiałe, jak można mu pomóc?
Mogłoby się wydawać, że nieśmiałość nie stanowi żadnego istotnego tematu, przy którym trzeba się zatrzymać i zastanowić. Często słyszymy „Wyrośnie z tego…”, a tymczasem dla dziecka owa nieśmiałość stanowi barierę uniemożliwiającą korzystanie z tego co jest wokół nas. Nieśmiałość pociąga za sobą wiele ujemnych skutków:
- Izolowanie się od innych, bierność
- Zaburzenia w koncentracji uwagi, myśleniu
- Wyzwala poczucie lęku i zagrożenia
- Zniekształca obraz świata
Dziecko wstydliwe, każdego dnia, podejmuje walkę z samym sobą. Musi poradzić sobie z problemami, stanowiącymi dla niego dużą barierę, której my często nie dostrzegamy. Wielu dzieciom, udaje się pokonać nieśmiałość, wyrastają oni, na pełnych wiary w siebie ludzi. Niestety niektórzy z nich, chcąc stać się śmielszymi jako nastolatkowie, sięgają po substancje psychoaktywne, często tez uciekają się do świata zastępczego- komunikacji internetowych, gdzie mogą grac kogoś kim nie są. W najgorszych przypadkach, nieśmiałość może być przyczyna nerwicy bądź depresji.
Wielu z nas nauczycieli spotyka się z tym tematem, ale nie zawsze bliżej mu się przygląda, a naprawdę warto. Należy pomóc dzieciom, ale pamiętajmy żeby nie być nadopiekuńczymi, uniemożliwiając w ten sposób dziecku ćwiczeń swoich umiejętności społecznych. Aby pomoc była skuteczna, należy przede wszystkim, dobrze poznać dziecko, poprzez obserwacje, rozmowy z rodzicami. Na ich podstawie, możemy wówczas określić, kierunek działań wychowawczych. Praca z naszym nieśmiałym maluchem, przede wszystkim powinna opierać się na następujących zasadach:
- Opowiadajmy o własnych doświadczeniach
- Nie przyczepiajmy mu etykiety wstydliwego
- Okazujmy mu dużo wyrozumiałości i wsparcia
- Nigdy nie ośmieszajmy go i nie zawstydzajmy
- Utwierdzajmy stale malucha ze świat wcale nie jest taki zły, jak on myśli
- Podajmy przykłady postaw bohaterów literackich, w przezwyciężaniu swojej nieśmiałości
- Nie oceniajmy dziecka lecz jego zachowanie
- Stwórzmy dziecku okazje do spotykania się z nieznanymi osobami i warunkami
- Nagradzajmy dziecko za każde śmiałe zachowanie
- W działaniach praktycznych, podczas prac zespołowych łączmy w pary dziecko śmiałe z nieśmiałym
- Uczmy dzieci nazywać emocje i uczucia
- Pracujmy metodą ”małych kroczków”, stopniując dziecku trudności. Drobne sukcesy są podstawą walki.
Znakomitą metodą pracy, mogącą stanowić, czynnik regulujący zaniżoną samoocenę, jest zespołowe rozwiązywanie zadań.
POSTAWIONY PROBLEM- WSPÓLNE OKRESLENIE CELÓW- WSPÓLNA ICH REALIZACJA- WSPÓLNE ODNIESIENIE SUKCESU
Nikt nie jest tu lepszy, ani ważniejszy. Końcowy wynik uzależniony jest od pracy wszystkich członków zespołu. Dlatego też każdy, odczuje zadowolenie z wykonanej pracy. Niezwykle pomocne w omawianym przeze mnie temacie, mogą okazać się zajęcia z wykorzystaniem elementów muzykoterapii. Muzyka rozluźnia napięcia nerwowe, pobudza aktywność. Może właśnie ona zachęci dziecko wstydliwe do wyrażenia swoich emocji, myśli. Również zajęcia z edukacji teatralnej pomogą nam, rozwinąć u naszego malucha większą otwartość, śmiałość i spontaniczność. Chciałabym zwrócić uwagę na jeszcze jedną metodę pracy, którą stosuje na swoich zajęciach, a mianowicie Metoda ruchu rozwijającego W. Sherborne, stymulującą rozwój fizyczny i emocjonalny dziecka. Stwarza ona możliwość kontaktu z innymi osobami, rozwija empatię i uczy współdziałania. Uczestnik zabawy ma możliwość samodzielnego tworzenia. Ważne jest tutaj, abyśmy dali dziecku swobodę wyboru i możliwość odmowy przystąpienia do realizacji zadania.
Wszystkie te działania pomogą wywołać zmiany w sposobie myślenia dziecka wstydliwego, w jego spojrzeniu na samego siebie. Należy jednak pamiętać o indywidualnym podejściu do każdego z nich.